سلام…
سلام…
هفته معلم گرامی باد
حضرت زینب(سلام الله علیها) دانش سرشار داشت .طبیعی است کسی که از محضر پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) (شهر علم)و حضرت علی(علیه السلام) (دروازه علم)کسب دانش نموده باشد،باید دارای علم باشد.
روزی حضرت زینب(سلام الله علیها) در کلاس تفسیر خود،برای بانوان کوفه،سوره ی “کهیعص"را تفسیر میکرد.حضرت علی (علیه السلام) وارد کلاس حضرت زینب (سلام الله علیها) شد و اورا از راز این حروف مقطعه آگاه کرد و فرمود:نور دیده ! آن حروف رمزی است و در مصیبت وارد شده بر شما عترت پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم) رسیده است.
امیر مومنان فرمود:"کاف” رمز کربلاست،"ها"به هلاکت و شهادت اشاره دارد،"یا"یعنی یزید که بر حسین (علیه السلام) ستم می کند،"عین “کنایه از عطش حسین (علیه السلام) است و “صاد"به صبر اشاره دارد.
در هر صورت ،حضرت زینب(سلام الله علیها) “عالمه غیر معلم“بود،چنان که احتجاجات او در کوفه و شام در برابر دشمن،مانند احتجاج مادرش حضرت زهرا (سلام الله علیها) بود که درباره ی فدک ابراز نمود.(خادم حسین فاضلی،رفتار های حضرت زینب(سلام الله علیها) ،ص79و80)
از دوران کودکی ،نبوغ و درک فوق العاده ای در وجود بانوی قهرمان کربلا ،به ویژه در مسائل اعتقادی ،مشاهده میشد:
یک بار پدرش امیر المومنین (علیه السلام) ایشان را بر زانوی خویش نشانید و به او فرمود :بگو:اثنین ،یعنی دو تا .حضرت زینب (سلام الله علیها) ساکت شد.مولای متقیان (علیه السلام) فرمود:سخن بگو. حضرت زینب (سلام الله علیها) گفت:زبانی که به گفتن احد گردش کرده ،چگونه اثنین بگوید؟امام (علیه السلام) از پاسخ عمیق زینب(سلام الله علیها) مسرور شد و ایشان را به نشانه ی محبت و تجلیل به سینه چسبانید.(رفتار های حضرت زینب (سلام الله علیها) ،خادم الحسین فاضلی،ص78)
السلام علیک ایتها الصدیقه الشهیده
یا فاطمه !امشب دلم دارد هوای… می سوزد این قلبم برایت با صدای…
امشب میان سردی دیوار و در هم … میخ در از شرم سخن خواند نوای…
مظلوم من زین پس علی تنهای تنها… اسرار قلب و دیده اش گوید برای…
از کوفه دلگیرم ولی بیچاره کوفه … آتش گرفته مرکزش تحت لوای…
دیگرزمین هم طاقت دیدن ندارد… زین رو تو را پنهان نموده در قبای…
تا کی بسوزد شیعه ات از بی نشانی؟ ای کاش میشد تا بنا سازیم بنای…
آخر تورا جنت، مکان است کوثر عشق ما را چه باک از سختی بی انتهای…
در انتظار مهدی ام ،حتما بگیرد…. این انتقام سیلی درد آشنای….
شاعر:خانم پریسا محمودوند (از مدرسه علمیه صالحات)
سخنان و خطبه های عالمانه ،همراه با استدلال به آیات قرآن ،در کوفه،مجلس عبیدالله بن زیاد و هم چنین در دربار یزید،از سوی حضرت زینب(سلام الله علیها) هر کدام شاهدی بر توانایی دانش ای بانوست.
ابن عباس گفتار پر ارج فاطمه زهرا (سلام الله علیها) را درباره ی فدک از حضرت زینب(سلام الله علیها) نقل کرده ،می گوید:عقیله ی ما زینب (سلام الله علیها) دختر علی (علیه السلام) چنین گفت… .افزون بر آن ،تفسیر قرآن از سوی حضرت زینب(سلام الله علیها)،برای زن های کوفه در زمان حکومت پدرش علی (علیه السلام) بیانگر دانش ایشان است.
حضرت زینب (سلام الله علیها) مقام بیان روایت و حدیث را دارا بود،چنان که محمد بن عمرو،عطاء بن سائب،فاطمه بنت اسدو دیگران از حضرت زینب (سلام الله علیها) نقل حدیث کرده اند.(رفتا رهای حضرت زینب(سلام الله علیها) ،خادم حسین فاضلی،ص79-80)
حضرت زهرا(سلام الله علیها) درمورد تعلیم وتربیت فرزند خویش مادری آگاه و دل سوز،پرتلاش و موفق بوده است.آن گاه که امام حسن (علیه السلام) هفت ساله شداور ا به مسجد می فرستاد، تا مطلب وحی را از زبان پیغمبر(صلی الله علیه و آله وسلم) بشنود و آن گاه که آن کودک هفت ساله به خانه باز می گشت مادر که گویا منظور تشویق فرزند خود را هم داشت از وی می خواست آن چه را که از پیغمبر(صلی الله علیه و آله وسلم) شنیده بود برای مادر بازگو نماید.(مجموعه مقالات کنگره حضرت زهرا(سلام الله علیها) و انسان معاصر،اصغر منتظر القائم،ص140)
دراین داستان اخیر می بینیم که حضرت ،چگونه با فرستادن فرزندان به اجتماع، هم آنها را اجتماعی و با اعتماد نفس تربیت می کردند وهم خود از علوم جدید در اجتماع توسط اطلاع رسانی فرزندان گرامیشان و بدون حضور مستقیم خود در اجتماع با خبر می شدند.
زنی خدمت حضرت فاطمه (سلام الله علیها) شرفیاب شد و گفت:مادر ناتوانی دارم که در امر نماز به مساله مشکلی برخوردکرده و مرا خدمت شما فرستاده که سوال کنم و مساله را مطرح نمود.
حضرت جواب آن مساله را دادند ،آن زن برای دومین بار مساله دیگری را پرسید و حضرت فاطمه(سلام الله علیها) جوابش را دادند،بعد از آن مساله سوم را پرسید وهمچنین تا ده مساله شد،حضرت زهرا(سلام الله علیها) همه را جواب دادند،سپس آن زن از کثرت سوال خجل شدو عرض کرد:ای دختر رسول خدا!دیگر مزاحم نمی شوم ،خسته شدید.حضرت زهرا (سلام الله علیها) فرمودند:خجالت نکش،هر سوالی داری بفرما تا جواب بدهم.من از سوالات تو خسته نمی شوم،بلکه با کمال میل جواب میدهم… .(قاسم میر خلف زاده،قصص الفاطمیه،ص78)
در این گفتار به گوشه ای از مقام علمی زنان شیعه اشاره میکنیم که با وجود حفظ حجاب و عفاف خود به مقامات بالای علمی دست یافتند و حجاب آنها مانع پیشرفت علمی ایشان نشده است:
از کتاب عیون المعجزات حدیث کند که عمار یاسر ،سلمان را گفت:تو را از حدیث عجیب خبر دهم؟
سلمان گفت:بگو تا چه داری؟
عمار گفت:من حضور حضرت امیرالمومنین (علیه السلام)بودم که بر فاطمه (سلام الله علیها)وارد گردید.چون فاطمه (سلام الله علیها)را نظر بر علی (علیه السلام )افتاد،ندا کرد:یا علی !بیا نزدیک من تا حدیث کنم تورا به علم ماکان و ما یکونو بما لم یکن الی یوم القیامه حین تقوم الساعه و در ناسخ چنین رایت کرده که فاطمه (سلام الله علیها)عرض کردگاهی که روز قیامت آشکار شود.چون علی (علیه السلام)این کلمات را از فاطمه(سلام الله علیها)بشنوید،به قهقرا واپس شدن گرفت و آهنگ خدمت رسول الله (صلی الله علیه و آله )نمود.من نیز در ملازمت او روان شدم تا بر رسول خدا (صلی الله علیه و آله )درآمد.رسول خدا (صلی الله علیه وآله )فرمود:به من نزدیک شو یا ابالحسن.آن حضرت چون در خدمت حضرت رسول (صلی الله علیه و آله )قرار گرفت،آن حضرت فرمود:یا ابالحسن!تو مرا حدیث می کنی یا من تورا حدیث کنم.حضرت امیر عرض کرد :یا رسول الله !حدیث از شما شنیدن احلی و احسن است.
پیغمبر اکرم(صلی الله علیه و آله وسلم)فرمود:گویا می نگرم که بر دخترم فاطمه (سلام الله علیها)وارد شدی و او چنین وچنان به تو گفت.حضرت امیر (علیه السلام)عرض کرد:یا رسول الله !نور فاطمه از نورماست.پیغمبر (صلی الله علیه وآله)فرمود:مگر نمی دانی که نور فاطمه (سلام الله علیها )از نور ماست.این وقت علی (علیه السلام)سر به سجده شکر نهاد.
عمار گفت:سپس علی (علیه السلام)به سوی خانه مراجعت کرد و من با او بودم تا بر فاطمه(سلام الله علیها) در آمد.آن مخدره عرض کرد:یا علی!به نزد پدرم رفتی و آنچه من با تو گفتم با پدرم حکایت کردی.حضرت فرمود:بلی یا بنت رسول الله(صلی الله علیه و آله وسلم) .فاطمه (سلام الله علیها) عرض کر:بدان یا ابالحسن که خدای تعالی خلق کرد نور مرا و آن نور تسیح خدای تعالی می کرد.سپس آن نور را در درختی از درخت های بهشت قرار دادکه تابش آن نور بهشت را روشن گردانیدتا گاهی که در شب معراج پدرم در بهشت آمد به حکم وحی و الهام،ثمر آن درخت را ماخوذ داشت و در دهان بگذاشت و در اطراف زبان بگردانید و خدای آن را در صلب پدرم به ودیعت نهاد،آن گاه این ودیعت را در رحم مادرم خدیجه بنت خویلد(سلام الله علیها) نقل و تحویل داد. اینک منم آن نور و دانایی بر ما کان و ما یکون و ما ما لم یکون.هان! ای ابوالحسن!مومن نظاره می کند به نور خدای تعالی.(ذبیح الله، محلاتی:ریاحین الشریعه،صص(185-186))
زن و تحصیل علم
تا کنون در مورد نظر اسلام در مورد زن و مسائل مختلف آن مباحثی را مطرح کردیم اما اکنون در مورد زن و علم بحث خواهیم کرد.
باتوجه به اینکه کسب علم بر زن و مرد واجب است. (محمد ،محمدی ری شهری:میزا ن الحکمه ،ج8،ص28)
و در روایتی از امیرالمومنین (علیه السلام)آمده است:"ای مردم!بدانید کمال دین طلب علم و عمل بدان است.بدانید که طلب علم بر شما از طلب مال لازم تر است ،زیرا مال برای شما قسمت و تضمین شده است.عادلی (که خداست)آن را بین شما قسمت کرده و تضمین نموده و به شما می رساند ولی علم نزد اهلش نگه داشته شده و شما مامورید که آن را از اهلش طلب کنید،پس آن را بخواهید."( .یعقوب بن اسحاق،کلینی:اصول کافی،ج1،ص35)
به خانم ها مسلمان نیز واجب است که به دنبال کسب علم بروند و به این بهانه که اگر کسی در خانه بماندو به معلومات خود عمل کند خدا بر علم او می افزاید،دست از تلاش علمی بر ندارند.
قال هادی (ع) :
اِنَّ الظَّالِمَ الحالِمَ یَکادُ آَن یُعفی عَلی ظُلمِهِ بِحِلمِهِ .
همانا ستمگر بردبار ، زود است که به خاطر بردباریش ، ستم او بخشیده شود . زُبده الاحادیث یا 1550 حدیث ، برگزیده از کتاب تحف العقول ، ترجمه ولی فاطمه
قانونگذار در زمان تصویب قانون اکثر مردم را در نظر می گیرد،و تک تک افراد را در نظر نمی گیرد،در منصب قضاوت هم قانونگذارمی بیند که اکثر بانوان شرایط این شغل را ندارند بعد یک قانون کلی را وضع می کند.
اگر چه در بین زنان تعداد نادری آن شرایط را دارند.ولی قانون این تعداد کم را مد نظر قرار نداده است.همانگونه که در تمام دنیا دختران را از خدمت سربازی و شرکت در جنگ معاف می دارند.اگر چه تعدادی از آنان روحیه خدمت سربازی و شرکت در جنگ را دارند.ولی در تمام قوانین دنیا این تعدادنادر مورد توجه نیست.زیرا اگر بخواهند به یک قانون که به صورت کلی تصویب شده ،دائما استثنا بزنندآن قانون دیگر از اعتبار کافی و استحکام لازم برای اجرا در جامعه برخوردار نخواهد بود.